توانبخشی کف لگن در زنان

 
 

خانم ها ممکن است به دلیل بارداری های مکرری که داشتند عضلات کف لگن و همچنین رباط آن ها دچار شلی و افتادگی شود، در واقع علت بروز آن وزن جنین در رحم مادر و هورمون های بارداری است که روی عضلات صاف رحم و احشاء لگنی تاثیر دارد. وزن جنین، وزن مایع آمنیوتیک و حرک جنین ضمن حرکت مادر فشاری را به کف لگن وارد می کند. عضلات کف لگن یک ضخامت حدود 4 سانت دارند که اگر فشار مکرر به آن وارد شود دچار شلی و افتادگی می شود، همچنین انقباض های شدیدی که در حین زایمان وجود دارد نیز می تواند چنین مشکلی را ایجاد کند. عارضه شلی و افتادگی عضلات کف لگن ممکن است باعث عدم کنترل مثانه و معقد و مشکلات واژن و دستگاه تناسلی شود به طوری که بی اختیاری ادرار، یبوست، بی اختیاری مدفوع، بی اختیاری باد روده ، درد در زمان زناشویی یا درد های خود به خود لگنی در زنان را ایجاد کند. پایین افتادن ارگان های کف لگن در اثر زایمان های مکرر و انجام کار های سنگین را در اصطلاح پزشکی پرولاپس ارگان های لگنی می گویند که باعث می شود فرد در لگن خود احساس فشار کند.

لذا انجام ورزش های کف لگن در دوران بلوغ دختران قبل از ازدواج همچنین بعد از ازدواج و همچنین در کنترل افرادی که کاندید بارداری هستند و به مراکز بهداشتی و ماماها مراجعه می کنند لازم است. در حین بارداری و پس از زایمان این ورزش ها نیز بسیار کمک کننده هستند تا چنین مشکلاتی به روش های ساده درمان شوند.

 
 
 

فهرست محتوا

آناتومی لگن

 
 
 
 
 

ساختار لگن انسان بسیار پیچیده است، این بخش بدن حاوی مقدار زیادی چربی می باشد که در عملکرد باسن و همچنین شکل آن بسیار موثر است. کف لگن انسان تشکیل شده از سه لایه می باشد.

لایه اول: لایه ی اول لگن که داخلی ترین لایه و در تماس با پرده ی احشاء لگنی است، وظیفه حمایت از مثانه، روده، واژن، رحم و ارگان های داخلی را دارد.

لایه دوم: جزء یکی از مهم ترین لایه های عضله کف لگن محسوب می شود چرا که می بایست تمام ارگان های لگن حمایت کند همچنین کنترل دفع را نیز بر عهده دارد.

لایه سوم: این بخش نیز دارای عضلاتی است که عملکرد لایه دوم را حمایت می کند.

عمل دفع بستگی به سیستم عصب دهی رکتوم، کنترل مغزی و عضلات کف لگن دارد. سیستم عصبی از قسمت های اینترنسیک، اکسترنسیک و کنترل مغزی که به عضلات صاف غیر ارادی می رسند تشکیل شده است، در صورتی که عضلات مخطط کف لگن را می توان به شکل ارادی کنترل کرد. قسمت های غیر ارادی زمانی کار می کنند که شما در حال استراحت یا کار هستید و عامل اختیار، اسفنکتر معقد می باشند تا باد بی اختیار خارج نشود.

پس آسیب به سیستم عصبی در اصل عضلات صاف را از کنترل خارج می کند، عضلات مخطط کف لگن که به شکل ارادی عضلات ارادی را عصب دهی می کند در صورت آسیب مکانیکی، مشابه چیزی که در طی زایمان رخ می دهد یا تصادف باعث شده تا آسیب مستقیم به معقد وارد شود، این عارضه مشکلات زیادی چون بی اختیاری مدفوع و یا گاز را ایجاد می کند.

اختلال در عملکرد سیستم عضلانی مشکلات همچون بی اختیاری ادرار از نوع استرسی  یا اضطرابی، همچنین بی اختیاری مدفوع یا یبوست، درد های کف لگن، درد های زمان نزدیکی را ممکن است برای فرد ایجاد کند.

بسیاری از ما به تناسب اندام خود اهمیت زیادی می دهیم اما عضلات لگن چون عمیق تر هستند ممکن است فراموش شوند، در صورتی این بخش یکی از مهم تری قسمت های بدن محسوب می شود که اگر دچار مشکل شود می تواند سلامت فیزیکی و جنسی را به خطر اندازد.

 
 
 

علائم افتادگی عضلات کف لگن

 
 
 

هر نوع بیماری یا مشکلی که در بدن شما ایجاد شود دارای علائم و نشانه هایی است. از علائم و نشانه های مربوط به افتادگی عضلات کف لگن می توان به موارد زیر اشاره کرد.

  • بی اختیاری ادرار که در اثر عطسه و یا سرفه رخ می دهد.
  • داشتن درد در هنگام تخلیه مدفوع
  • نیاز به تخلیه فوری ادرار
  • احساس یا حتی مشاهده توده ای در واژن
  • احساس نزول شی از واژن
 
 
 

علت بروز ایجاد اختلالت کف لگن

 
 
 

در خصوص علت بروز اختلالات کف لگن عوامل مختلفی می تواند نقش داشته باشد که شامل موارد زیر می شود:

  • زایمان های متعدد
  • چاقی
  • آسیب به عصب های لگن
  • انجام جراحی های لگن
  • ضربه به لگن
 
 
 

نحوه تشخیص افتادگی عضلات کف لگن

 
 
 

اگر در اثر زایمان های مکرر هر کدام از علائم گفته شده را داشتید حتما می بایست به پزشک متخصص در این زمینه مراجعه کنید. پزشک ابتدا تاریخچه پزشکی بیمار و همچنین علائم و نشانه ها را به طور کامل از طریق معاینه فیزیکی بررسی می کند، گاهی برای بررسی های بیشتر یعنی کنترل و انقباض عضلات کف لگن ممکن است نیاز به انجام معاینات داخل واژن و معقد باشد. زمانی که مشکل بیمار مشخص شد پزشک آزمایشاتی چون مانومتری آنورکتال، سونوگرافی از داخل معقد، نوار عصب از اعصاب لگن، دفکوگرافی را به بیمار تجویز می کند. زمانی افتادگی عضلات کف لگن تشخیص داده شد مراحل درمان آغاز می شود.

 
 
 

راه های درمان اختلالات کف لگن

 
 
 
 
 

نوع درمان اختلالات کف لگنی کاملا بستگی به میزان شدت این عارضه دارد که تا چه اندازه پیشرفت کرده است. از جمله راه های درمان ابتدا رعایت رژیم غذایی مناسب، انجام فیزیوتراپی و در نهایت جراحی می باشد.

رژیم غذایی: در این روش درمانی ابتدا بیمار می بایست از رژیم غذایی خاصی پیروی کند یعنی فیبر و مایعات فراوانی را مصرف کند و از خوردن مواد غذاهایی که باعث کند شدن حرکت روده ها می شود مثل غذاهای حجیم و پر چرب که شامل فست فود، سرخ کردنی ها، ته دیگ، خورشت های چرب هستند باید پرهیز کرد.

فیزیوتراپی: فیزیوتراپ از روش های درمانی مختلفی از جمله بیوفیدبک، الکتروتراپی، تمرینات فیزیوتراپی استفاده می کند تا عضلات کف لگن که تضعیف شده است را تقویت کند. همچنین تمرینات کگل نیز مفید است که نحوه صحیح انجام آن به طور کامل توسط فیزیوتراپ به شما آموزش داده می شود.

جراحی: این روش درمان زمانی که پزشک تشخیص دهد افتادگی کف لگن بسیار شدید است یعنی رحم یا مثاته بیمار دچار بیرون زدگی شده باشد یا مثانه دچار اختلال عملکرد شده باشد و فرد نتواند ادرار خود را کنترل کند، یا یبوست انقدر زیاد است که رژیم غذایی و فیزیوتراپی درمانی پاسخگو مشکلات بیمار نمی باشد، و یا بیمار انقدر دیر مراجعه کند که جراح متوجه شود که باید از ابتدا بیمار را تحت عمل جراحی قرار دهد در اینصورت است که جراحی بهترین گزینه محسوب می شود.

 
 
 

سوالات متداول

 

 

دکتر طاهره هاشم

دکتر طاهره هاشم  متخصص جراح عمومی - فلوشیپ پستان در زمینه های بیماری های پستان و غربالگری پستان و بیماری مقعد و نیز اختلالات دفع به شکل یبوست، بی اختیاری گاز و مدفوع به شکل تخصصی فعالیت می کند. همچنین در مورد زخم، مدیریت زخم، درمان زخم به خصوص زخم های مزمن مثل زخم بیماران دیابتی، زخم بیماران سیگاری و زخم بستر در بیمارانی که به هر دلیل  در استراحت هستند و به دلیل فشار باعث زخم در نواحی پشت کتف و گردن و گاهی حتی پاشنه میشوند.

پاسخ

[reading-time]
از سایت و پیج خانوم دکتر هاشم آموزه های پزشکی و سلامتی را دریابید
تماس با پزشک