درمان دیابت بارداری
درمان دیابت بارداری
خانم های باردار در طول مدت بارداری خود دچار هجم زیادی از استرس ها هستند. یکی از مشکلاتی که باعث نگرانی آن ها می شود و بسیار شایع می باشد، دیابت بارداری است. حتی مادرانی که هنوز به آن دچار نشده اند دارای ترس از ابتلا و به دنبال راه پیشگیری از آن هستند. به طور کلی 2 الی 10 درصد خانم های باردار به دیابت بارداری مبتلا می شوند که اثر سوء بر جنین دارد. این آمار می تواند تا حد زیادی باعث نگرانی شود. اگر شما هم یکی از مادران نگران هستید و به دنبال درمان دیابت بارداری می باشید خواندن این مطلب را از دست ندهید.
دیابت زنان باردار
دیابت شایع ترین عارضه‌ی طبی در حاملگی است و به شرایطی گفته می شود که قند خون بالا در دوران بارداری تشخیص داده شود. دیابت در بارداری ممکن است قبل از دوران حاملگی تشخیص داده شود، که دیابت وی دیابت آشکار یا دیابت قبل از حاملگی نامیده می شود و اگر تشخیص پزشک، دیابت مادر در طی حاملگی باشد، دیابت بارداری (GDM) نامیده می شود.
تشخیص دیابت آشکار در بارداری
زنانی که میزان گلوکز ناشتای خون آن ها در حالت تصادفی بیش از 200 میلی گرم در دسی لیتر و یا گلوکز ناشتای خون آنان بیش از 125 میلی گرم در دسی لیتر باشد، مبتلا به دیابت آشکار هستند. افرادی که دارای سابقه‌ی خانوادگی دیابت، سابقه‌ی به دنیا آوردن نوزاد بزرگ و سقط های بدون توجیه هستند احتمال بیشتری برای ابتلا به دیابت آشکار دارند.
تشخیص دیابت بارداری (GDM)
دلیل استفاده از واژه‌ی بارداری در این نوع از دیابت به این معنی است که این اختلال در اثر بارداری و تغییرات فیزیولوژیک در متابولیسم گلوکز القا می شود. احتمال مرگ جنین در مواردی که دیابت حاملگی به خوبی درمان می شود بسیار پایین است اما مهم ترین نگرانی در این مورد، رشد بیش از حد جنین می باشد که ممکن است منجر به ترومای زایمانی هم برای مادر و هم برای جنین شود. نگرانی بعدی در مورد دیابت حاملگی این مورد می باشد که بیش از نیمی از زنانی که در دوران بارداری به دیابت مبتلا می شوند، در نهایت در طی 20 سال بعدی، دچار بیماری دیابت آشکار می شوند.
تدابیر درمانی دیابت در حاملگی
رژیم غذایی مناسب: یک رژیم غذایی مناسب توسط پزشک برای مادران تجویز می شود. در زنانی که دارای وزن طبیعی هستند، توصیه می شود که کالری در حد 30-35 kcal/kg به صورت سه وعده غذایی و سه میان وعده در روز دریافت شود. در زنانی که وزن کمتر از حد طبیعی دارند، این میزان به 40 kcal/kg در روز افزایش داده می شود. در افرادی که اضافه وزن دارند، این میزان به 24 kcal/kg، در روز کاهش داده می شود. به طور کلی ترکیب غذایی مطلوب به این شرح است: 55 درصد کربوهیدارت، 20 درصد پروتئین، 25 درصد چربی (با کمتر از 10 درصد چربی اشباع شده.)
ورزش: ورزش تناسب قلبی – عروقی را بدون بهبود پیامد حاملگی، افزایش می دهد. فعالیت جسمانی در دوران حاملگی باعث کاهش خطر دیابت حاملگی می شود.
درمان با انسولین: اکثر پزشکان متخصص علاوه بر رژیم و فعالیت بدنی، درمان انسولین را در زنان مبتلا به دیابت بارداری در موارد خاص تجویز می کنند.
پایش قند خون: در آن دسته از زنان مبتلا به دیابت حاملگی که صرفاً با رژیم غذایی درمان می شوند، بهتر است از گلوکومتر (دستگاه قند خون)، برای اندازه گیری گلوکز استفاده شود. قطعاً انجام این آزمایش بعد از تغذیه بر گلوکز خون بهتر از قبل از تغذیه است.
سه ماهه اول: پایش دقیق قند خون، ضروری است به همین دلیل بسیاری از پزشکان زنان مبتلا به دیابت آشکار را در اوایل حاملگی بستری می کنند. از انسولین برای درمان این دسته از مادران استفاده می شود. پایش گلوکز مویرگی، توسط خود فرد با استفاده از گلوکومتر توصیه می شود.
سه ماهه دوم: برای کشف نقائض لوله‌ی عصبی و سایر انواع ناهنجاری ها، از سنجش غلظت آلفافیتوپروتئین سرم مادر در هفته 16 تا 20 به همراه سونوگرافی هدفمند در هفته های 18 – 20 حاملگی استفاده می شود. انجام سونوگرافی هدفمند حائز اهمیت است. پس از دوره‌ی بی ثبات سه ماه اول، در این دوره دوره ای از ثبات فرا می رسد. تقریباً بعد از هفته‌ی 24 بارداری، افزایش نیاز به انسولین رخ می دهد. این افزایش، از افزایش تولید هورمون های حاملگی که آنتاگونیست انسولین هستند، ناشی می شود.
سه ماهه سوم: در زنان مبتلا به دیابت که دارای جنین هایی با وزن بیش از 4500 گرم هستند، برای جلوگیری از زایمان تروماتیک نوزاد، به طور معمول از زایمان سزارین استفاده می شود. کاهش قابل ملاحظه دوز یا حذف انسولین، در تعیین روز زایمان بسیار حائز اهمیت است. در این زمان برای برطرف کردن قسمت اعظم یا تمام نیاز مادر به انسولین، باید از انسولین رگولار استفاده شود، چون میزان نیاز به انسولین بعد از زایمان به طور چشمگیر کاهش میابد.
تدابیر زایمانی
آن دسته از زنان مبتلا به دیابت حاملگی که نیازی به انسولین ندارند، به ندرت به زایمان زودرس یا مداخله‌های دیگر نیاز پیدا می کنند. در صورتی که وزن تخمین زده شده‌ی جنین با سونوگرافی 4500 گرم یا بیشتر باشد، انجام سزارین مدنظر قرار می گیرد. زنانی که به علت هیپرگلیسمی ناشتا، نیاز به درمان با انسولین دارند از وضعیت جنین تست می شوند و همانند افراد مبتلا به دیابت آشکار تحت درمان قرار می گیرند.
مراقبت های پس از زایمان زنان مبتلا به دیابت حاملگی
زنانی که درآن ها دیابت حاملگی تشخیص داده می شود، باید در هفته های 6 -12 بعد از زایمان و پس از آن در فاصله های زمانی دیگر، تحت ارزیابی با تست گلوکز قرار گیرند. همچنین درمان با انسولین در دوران حاملگی و به ویژه قبل از هفته‌ی 24، احتمال قوی برای دیابت پا برجاست. زنان دارای دیابت حاملگی در معرض خطر عوارض قلبی – عروقی و نیز چاقی شکمی هستند.
در آخر باید بگوییم که اگر دیابت بارداری درمان و پیشگیری نشود، اثرات منفی زیادی بر روی جنین و مادر می گذارد. در نتیجه با توجه به عوارض دیابت بارداری، پیشگیری از آن تحت نظر پزشک متخصص طی دوران حاملگی از اهمیت بالایی برخوردار است.
