عفونت پستان

پستان از چندین غده و مجرا تشکیل شده است که به نوک سینه و ناحیه رنگی اطراف آن موسوم به آرئول منتهی می شود. مجاری حامل شیر مانند نوک های چرخ از نوک پستان به بافت زیرین پستان گسترش می یابد. در زیر آرئول مجاری لاستیکی قرار دارد. اینها در طول شیردهی بعد از بچه دار شدن یک زن با شیر پر می شوند. وقتی دختری به سن بلوغ می رسد، تغییر هورمون ها باعث رشد مجاری و افزایش رسوبات چربی در بافت پستان می شود. غده هایی که شیر تولید می کنند (غدد پستانی) که توسط مجاری شیردهی به سطح پستان متصل می شوند، ممکن است تا ناحیه زیر بغل گسترش پیدا کنند.

عفونت سینه در دوران شیردهی، یکی از مخاطراتی است که دوران شیرین و زیبای شیردهی را دستخوش مشکلات بسیاری می کند. البته لازم به ذکر است که عفونت سینه که در اصطلاح ماستیت نیز نامیده می شود، منحصرا مربوط به زنانی که شیردهی از طریق پستان را انجام می دهند نیست و مردان نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوند.

بر طبق آمارهای به دست آمده، ده درصد از مادران شیرده به عفونت یا ماستیت سینه در سه ماه اول شیردهی مبتلا می شوند. عفونت سینه در دوران شیردهی اغلب با درد و سوزش فراوان، قرمزی، التهاب و در برخی از موارد حتی تب و لرز و علائم شبه آنفولانزا نیز همراه می شود.

اما شایع ترین علامت آن تب و لرز و درد شدید است. در ادامه یادداشت علائم ماستیت سینه با جزئیات بیشتر شرح داده می شود.

آبسه سینه چیست؟

نوع خطرناکتری از عفونت یا ماستیت سینه وجود دارد که آبسه سینه نامیده می شود.

آبسه در پستان، توده هایی دردناک و غیرسرطانی را به وجود می آورد که گاهی هنگام لمس شدن این احساس را در بیمار به وجود می آورد که توده ها در حال حرکت هستند. توده های آبسه علاوه بر متحرک بودن، تراکم پذیرنیز هستند.

علائم تب هایی که بر اثر عفونت های آبسه ای در پستان بروز پیدا می کنند، ممکن است پس از دو تا سه روز نیز بهبود نیابند.

از نوک پستان بیماران مبتلا به عفونت و آبسه سینه، غالبا چرک نیز ترشح خواهد شد.

علائم عفونت یا ماستیت سینه

• احساس درد در ناحیه پستان

این احساس درد معمولا در سه حالت ایجاد می شود. در نوع شدید آن احساس درد مداوم است. در برخی مواقع هنگام شیردهی درد و سوزش شدید در سینه احساس می شود و در اغلب اوقات، سینه های عفونی به محض لمس شدن دچار التهاب و درد خواهند شد.

•  قرمزی و ورم غیرطبیعی در سینه

برخی اوقات ورم سینه به علت تجمع شیر در پستان اتفاق می افتد. اگر این ورم پس از شیردهی از بین نرفت جای نگرانی دارد.

• تب ولرز

لرزهایی که بر اثر عفونت سینه در بدن ایجاد می شوند، گاهی منجر به لرزیدن شدید در کل بدن خواهد شد. تب هایی که بر اثر ماستیت سینه، احساس می شوند عموما حالت مزمن دارند و ممکن است علائمشان حتی پس از گذشت 48 تا 72 ساعت نیز بهبود نیابد.

• آبسه پستان

آبسه پستان می تواند از عوارض ورم پستان باشد. توده های غیرسرطانی مانند: آبسه اغلب حساس هستند و اغلب در زیر پوست احساس تحرک می کنند. لبه جرم معمولاً منظم و کاملاً مشخص است. مواردی که این عفونت جدی تر رخ داده شامل موارد زیر است:
توده ای حساس در پستان که بعد از شیردهی به نوزاد تازه متولد نمی شود (اگر آبسه در پستان عمیق باشد، ممکن است نتوانید آن را احساس کنید)

• احساس داغی در تمامی نواحی سینه
•  خروج ترشحات غیرعادی از نوک پستان
• تخلیه چرک از نوک پستانک
  تب مداوم و بدون بهبود علائم طی 48-72 ساعت از درمان
• احساس خستگی مزمن و کوفتگی بی علت در بدن
  
  

  چه موقعی باید به پزشک مراجعه کنید؟

  به محض احساس توده مشکوکی، خواه شیردهید یا نه، با ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود تماس بگیرید. در صورتی که:
  هر گونه ترشح غیرطبیعی از نوک پستان دارید.
  درد پستان هر روز عملکرد شما را دشوار می کند.
  شما درد طولانی مدت و غیر قابل توضیح در پستان دارید.
  شماعلائم مرتبط دیگری مانند قرمزی، تورم، درد را در شیردهی تداخل می دهید، توده ای توده ای یا حساس در پستان است که پس از شیردهی از بین نمی رود.
  در صورت شیردهی، در صورت بروز علائم عفونت پستان با پزشک خود تماس بگیرید تا درمان سریع آغاز شود.
  اگر درد پستان با سایر علائم عفونت همراه است (مانند تب، تورم یا قرمزی پستان) و اگر ارائه دهنده خدمات بهداشتی شما نمی تواند به سرعت شما را ببیند ، ممکن است لازم باشد در بخش اورژانس بیمارستان مورد ارزیابی قرار بگیرید.

  علائم زیر نیاز به درمان اضطراری دارند:

  تب مداوم و بالاتر از 101.5 درجه فارنهایت
  حالت تهوع یا استفراغی که مانع از مصرف آنتی بیوتیک طبق تجویز می شود
  تخلیه چرک از پستان
  رگه های قرمز به سمت بازو یا قفسه سینه گسترش می یابد
  سرگیجه، غش یا گیجی

  دلایل عفونت یا ماستیت سینه در دوران بارداری

ماستیت عفونت بافت پستان است که بیشتر در زمان شیردهی اتفاق می افتد. این می تواند هنگامی اتفاق بیفتد که باکتری ها ، اغلب از دهان کودک، از طریق ترک نوک پستان به مجرای شیر وارد می شوند.
عفونت های پستانی معمولاً یک تا سه ماه پس از زایمان نوزاد اتفاق می افتد ، اما این عفونت ها در زنانی که اخیراً زایمان نکرده اند و در زنان پس از یائسگی ممکن است اتفاق بیفتد. از دیگر دلایل عفونت می توان به ورم پستان مزمن و نوع نادری از سرطان به نام کارسینومای التهابی اشاره کرد.
در زنان سالم، ورم پستان نادر است. با این حال، زنان مبتلا به دیابت، بیماری مزمن، ایدز یا نقص سیستم ایمنی ممکن است حساس تر باشند.
حدود 1٪ -3٪ مادران شیرده به ورم پستان مبتلا می شوند. درگیری و تخلیه ناقص پستان می تواند در بروز مشکل موثر بوده و علائم را بدتر کند.
ورم پستان مزمن در زنانی اتفاق می افتد که شیرده نیستند. در زنان یائسه، عفونت های پستان ممکن است با التهاب مزمن مجاری زیر پستانک همراه باشد. تغییرات هورمونی در بدن می تواند باعث مسدود شدن مجاری شیر با سلول های مرده و بقایای پوست شود. این مجاری مسدود، پستان را در برابر عفونت باکتریایی بازتر می کند. عفونت پس از درمان با آنتی بیوتیک تمایل به بازگشت دارد.

 تاخیر در شیردهی به نوزاد

تجمع شیردر پستان و تخلیه نشدن آن، یکی از عمده ترین دلایل ابتلا به عفونت سینه در دوران بارداری است. به این علت که هنگام بارداری، بدن مادر به سرعت در حال تولید شیر است اما اگر این شیر در سینه مادر باقی بماند، مجاری خروج شیر در پستان دچار گرفتگی می شوند. پس بهتر است هر زمان که نوزادتان در خواست شیر داشت، سریعا مبادرت به شیردهی کنید و فاصله زمانی بین نوبت های شیردهی طولانی نباشد.

 عدم توانایی نوزاد در گرفتن نوک سینه مادر هنگام مکیدن شیر

گاهی نیز نوزاد نمی تواند نوک پستان را در دهان بگیرد و شیرآن را خالی کند؛ همین مساله نیز باعث تراکم شیر و گرفتگی مجاری سینه خواهد شد و در نتیجه مادر دیگر نمی تواند به راحتی و با دراز کشیدن روی پهلو به نوزادش شیر دهد.

شیردهی از طریق یک پستان

شیر دادن از طریق یکی از پستان ها نیز به همان علت تراکم شیر ممکن است باعث عفونت سینه در دوران بارداری شود.

*خوابیدن روی پستان ها در دوران شیردهی و یا استفاده از لباس زیر تنگ زنانه

*وجود ترک روی نوک سینه یا جراحت در هر ناحیه ای پستان

یک نکته مهم

زنانی که برای نخستین بار شیردهی از طریق پستان را انجام می دهند بیشتر از مادرانی که مشغول شیردهی به فرزند دوم یا سوم هستند در معرض ابتلا به ماستیت سینه قرار دارند.

در ادامه توضیحاتی از عفونت پستان در دوران شیردهی از خانم دکتر طاهره هاشم را مشاهده می کنید:

مواردی که خطر ابتلا به عفونت سینه را افزایش می دهند

اگر یک مادر شیرده مبتلا به کم خونی باشد و یا سابقه ابتلا به عفونت سینه را داشته باشد، بیشتر در معرض خطر ماستیت سینه قرار دارد.

البته پس از سه ماهگی نوزاد، روند شیردهی ریتم منظم تری پیدا می کند و در نتیجه خطر ابتلا به عفونت سینه به دلیل تراکم شیر در پستان، کاهش پیدا می کند.

عفونت پستان چگونه تشخیص داده می شود؟

آزمایشات مربوط به عفونت پستان موارد زیر را شامل می شود:

تشخیص ورم پستان و آبسه پستان را در ابتدا با معاینه فیزیکی انجام داد وسپس در صورت با انجام تمامی معاینات بالینی که تشخیصی درست و دقیقی را به پزشک ارائه می دهد صورت می گیرد.

اگر مشخص نباشد که توده ای ناشی از آبسه مملو از مایعات است یا توده ای جامد مانند تومور است، ممکن است آزمایشی مانند سونوگرافی انجام شود. سونوگرافی هم چنین ممکن است در تمایز بین ورم پستان ساده و آبسه یا تشخیص آبسه در اعماق پستان مفید باشد. این آزمایش غیرتهاجمی به پزشک شما این امکان را می دهد تا با قرار دادن یک پروب سونوگرافی بر روی پستان، به طور مستقیم آبسه را تجسم کند. اگر آبسه تأیید شود، اغلب به آسپیراسیون یا تخلیه جراحی و آنتی بیوتیک IV نیاز است.

هم چنین در زنان غیر شیرده با ورم پستان یا کسانی که به درمان پاسخ نمی دهند، ممکن است ماموگرافی یا بیوپسی پستان انجام دهند. این یک اقدام پیشگیرانه است زیرا یک نوع نادر از سرطان پستان می تواند علائم ورم پستان را ایجاد کند.

عفونت پستان چگونه انجام می شود؟

دارو درمانی

برای درمان و بهبودی ورم می توان، آنتی بیوتیک خوراکی تجویز می شود. سفالکسین (کفلکس) و دیکلوکساسیلین (دیسیل) دو مورد از رایج ترین انواع این دارو های درمانی هستند.

در نظر داشته باشید که آنتی بیوتیک ها بر اساس شرایط خاص شما، ترجیح پزشک و هرگونه حساسیت دارویی تجویز شود.

بهتر است بدانید مصرف این دارو در دوران شیردهی بی خطر است و به کودک آسیب نمی رساند.

استفاده از کمپرس سرد می تواند از شدت قرمزی و التهاب پستان بکاهد.

در چنین شرایطی نوشیدن آب فراوان نیز توصیه می شود.

جراحی برای درمان آبسه

اگر آبسه وجود داشته باشد، باید تخلیه شود. پس از تزریق بی حسی موضعی، پزشک ممکن است آبسه را در نزدیکی سطح پوست تخلیه یا با استفاده از سوزن و سرنگ یا با استفاده از یک برش کوچک تخلیه کند. این را می توان در مطب پزشک یا بخش اورژانس انجام داد. اگر آبسه در عمق پستان باشد، ممکن است به تخلیه جراحی در اتاق عمل نیاز داشته باشد. این روش معمولاً با بیهوشی عمومی انجام می شود تا درد به حداقل برسد و آبسه کاملا تخلیه شود. از آنتی بیوتیک ها و گرمای منطقه نیز برای درمان آبسه استفاده می شود.

مراقبت های بعدی پس از درمان عفونت پستان

اگر به عفونت پستان مبتلا هستید، باید در طی 24-48 ساعت برای بررسی مجدد به پزشک متخصص مراجعه کنید.

تمام آنتی بیوتیک ها را طبق تجویز مصرف کنید.
در 48 ساعت اول پس از شروع درمان، دما را سه بار در روز بگیرید. مراقب تب باشید.
در صورت بروز تب شدید، استفراغ یا افزایش قرمزی، تورم یا درد در پستان با پزشک خود تماس بگیرید.
طی یک تا دو هفته با پزشک خود پیگیری کنید تا مطمئن شوید که عفونت از بین رفته است. اگر عفونت گسترش یابد یا آبسه ایجاد شود، ممکن است به آنتی بیوتیک IV یا درمان جراحی نیاز داشته باشید.

پیشگیری از عفونت پستان

گاهی اوقات ماستیت اجتناب ناپذیر است. بعضی از خانم ها بیشتر از دیگران حساس هستند، به خصوص کسانی که برای اولین بار شیر می دهند. به طور کلی، عادات خوب برای جلوگیری از ورم پستان شامل موارد زیر است:

• از هر دو پستان به طور مساوی شیر دهید.
• سینه ها را کاملاً خالی کنید تا از گرفتگی و مجاری مسدود شده جلوگیری شود.
• برای جلوگیری از زخم شدن و ترک خوردن پستانک، از تکنیک های مناسب شیردهی استفاده کنید.
• اجازه دهید نوک سینه ها دردناک یا ترک خورده در هوا خشک شوند.
• از جمع شدن رطوبت در بالشتک ها یا سوتین های پستان جلوگیری کنید.
• با نوشیدن مایعات فراوان از کم آبی بدن خودداری کنید.
• بهداشت را با دقت بیشتری رعایت کنید: شستن دست، تمیز کردن نوک سینه ها، تمیز نگه داشتن کودک

در چه مواقعی مادر مبتلا به ماستیت سینه باید از شیردهی خودداری کند؟

*اگر علت عفونت سینه در دوران شیردهی، وجود زخم بر روی نواحی پستان و خصوصا نوک سینه باشد، به علت آنکه احتمال انتقال عفونت به نوزاد نیز وجود دارد باید از شیردهی خودداری کرد.

*در شرایطی که شیردهی برای مادر بسیار دشوار و دردناک باشد؛ به نحوی که فرآیند شیردهی به خوبی انجام نشود و شیر به جای مکیده شدن توسط نوزاد در پستان باقی بماند.

*اگر شدت عفونت سینه در دوران بارداری به حدی شدید باشد که بدحالی مادر منجر به بستری شدن وی در بیمارستان شود.

*برخی اوقات عفونت آبسه ای مادر در دوران شیردهی تنها از طریق جراحی درمان خواهد شد و درمان دارویی، مشکل را رفع نخواهد کرد. در این مواقع ممکن است شیردهی باعث ورود خون به درون شیر شود که برای نوزاد بسیار خطرناک است.

در پایان

باید گفت که عفونت سینه در دوران بارداری، مشکلی بسیار جدی است که در صورت عدم درمان مناسب و به موقع از طریق پزشک متخصص، هم برای مادر و هم برای نوزاد می تواند عواقب جدی و خطرناکی را در پی داشته باشد.

بهتر است در صورت بروز علائم اولیه ماستیت سینه در دوران شیردهی، برای حفظ سلامت مادر و نوزاد، هر چه سریعتر به پزشک متخصص مراجعه و مراحل درمان را طبق نظر پزشک و آزمایشات انجام شده، آغاز کرد.

هیچ گاه برای درمان مشکل عفونت سینه در دوران شیردهی از درمان های خودسرانه و خانگی استفاده نکنید چرا که ممکن است موجب بروز مشکلات طولانی مدت و جدی تر شود.

ماستیت یا عفونت سینه در دوران شیردهی مساله ای شایع در میان زنان می باشد، و در صورت رعایت تمام تجویزها و درمان های پزشکی درمان قطعی خواهد شد.

دکتر طاهره هاشم متخصص جراح عمومی و فلوشیپ پستان، با بهره گیری از آخرین متد روز پزشکی، خدمات پزشکی را مطابق با آخرین یافته های علمی در زمینه عفونت، ماستیت و یا آبسه سینه ارائه خواهد داد و شما می توانید با درمان قطعی عفونت سینه در دوران شیردهی از سلامت خود و نوزاد دلبندتان اطمینان خاطر کسب نمایید.

منبع:

https://www.webmd.com/women/guide/breast-infection​