اختلالات عملکرد جنسی در بیماران مبتلا به کمردرد مزمن
کمردرد مزمن یک مشکل مهم از لحاظ پزشکی می‌باشد که با کاهش کیفیت زندگی، محدودیت فعالیت کاری و ناتوانی همراه می‌باشد. حدود 80 درصد مردم در مقطعی از زندگی خود به کمر درد مبتلا میشوند. در ایران نیز به عنوان یک کشور در حال توسعه، شیوع کمردرد مزمن از 14.4 درصد به 84.1 درصد رسیده است. رابطه جنسی پدیده‌ای چند بعدی بوده که بخش جدایی ناپذیر زندگی انسان می‌باشد و نقش مهمی در کیفیت زندگی دارد. در مطالعات قبلی ارتباط بین کمر درد مزمن و اختلال در عملکرد جنسی گزارش شده بود. به عنوان مثال نتایج مطالعه‌ای که توسط برگ (Berg) و همکارانش انجام شد نشان داد که 84 درصد از 152 بیمار سوئدی که در مطالعه شرکت داشتند دچار اختلال در عملکرد جنسی هستند.
با وجود اینکه شواهد زیادی از شیوع بالای اختلالات عملکرد جنسی در بیماران مبتلا به کمردرد مزمن وجود دارد مطالعات اندکی در این زمینه انجام شده است و تاکنون هیچ مطالعه‌ای برای مقایسه عملکرد جنسی در بیماران مبتلا به کمردرد مزمن با افراد سالم همسان انجام نشده است. بنابراین این مطالعه با اهدافی که پیشتر ذکر شد صورت گرفته است.
فهرست محتوا
طرح مطالعه
این مطالعه مورد تائید کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی قزوین قرار گرفت و از همه‌ی شرکت کنندگان پیش از ورود به مطالعه رضایت شفاهی و کتبی گرفته شده است.
بیماران
در این مطالعه دو گروه شرکت کننده وارد شدند. گروه اول شامل بیماران مبتلا به کمر درد مزمن از کلینیک کمر درد بیمارستان شهید رجائی شهر قزوین بودند. معیار ورود به مطالعه افراد بالای 18 سالی بودند که حداقل 6 ماه از نظر جنسی فعال بودند.
معیار خروج از مطالعه، بارداری، شرکت منظم در تمرینات ورزشی، سابقه‌ی جراحی ستون فقرات، ناهنجاری‌های ستون فقرات، کمر درد ناشی از شکستگی، عفونت‌های شدید، بیماری سرطان، بیماری‌های قلبی عروقی، فشار خون بالا، دیابت، اختلالات غدد درون ریز، بیماری رماتیسم، بیماری‌های عصبی، سوء مصرف مواد مخدر و الکل، استفاده از داروهای روانپزشکی و اختلالات شناختی بود.
گروه دوم نمونه‌ای از افرادی بود که به مراکز بهداشتی درمانی شهری مراجعه داشتند. در کشور ایران مراقبت‌های بهداشتی توسط مراکز بهداشتی درمانی و بر اساس سیستم ارجاع محور می‌باشد. هر مرکز حدود 12 تا 15 هزار نفر را تحت پوشش قرار می دهد که اطلاعات تمام خانواده‌های تحت پوشش نگهداری می‌شود.
برای این مطالعه 5 مرکز بهداشت شهری از 15 مرکز به صورت تصادفی انتخاب و با افراد واجد شرایط تماس برقرار شد.
افراد واجد شرایط:
- بزرگسالان بالای 18 سال بودند که حداقل 6 ماه فعالیت جنسی داشته اند.
- افرادی که هیچ گونه درد اسکلتی عضلانی نداشتند،
- افرادی که باردار نیستند
- در 12 ماه گذشته هیچ گونه مراجعه‌ای جهت کمردرد به پزشکان متخصص نداشتند.
معیارهای اندازه‌گیری شده در مطالعه
- درد
- وضعیت عملکردی
- معیارهای اضطراب و افسردگی
- پرسشنامه‌ای شامل 36 آیتم جهت بررسی عملکرد فیزیکی، الگوی فیزیکی، درد بدنی، سلامت عمومی، نشاط، عملکرد اجتماعی، عملکرد عاطفی و روانی
- شاخص عملکرد جنسی خانم‌ها بر اساس معیارهای مطالعه
- شاخص عملکرد جنسی آقایان بر اساس معیارهای مطالعه
- سنجش و تشخیص زودانزالی
تحلیل آماری
برای مقایسه‌‌ی بین دو گروه از آزمون‌های کای اسکوئر، آزمون تی مستقل و آزمون یو مان- ویتنی استفاده و برای مقایسه نمرات پرسشنامه از آنالیز کواریانس استفاده شد. جهت کنترل آزمایش‌های چندگانه و متعادل کردن میزان خطای نوع اول و پوم از روش بنجامینی- هوچبرگ برای مقدار احتمال استفاده شد.
همچنین تعدادی رگرسیون خطی برای شناسایی عوامل مرتبط با مشکلات جنسی در خانم‌ها و آقایان مبتلا به کمردرد انجام شد.
نتایج
شیوع مشکلات جنسی در 177 خانم تحت بررسی 71.1 درصد برآورد شد در صورتی که این رقم در بین 161 فرد سالم 36.8 درصد بود.
59.5 درصد آقایانی که دچار کمردرد مزمن بودند دچار اختلال نعوظ بودند، این رقم در افراد سالم 24.5 درصد برآورد شد.
پیش بینی کننده‌های اصلی افزایش عملکرد جنسی بالاتر در خانم‌ها و آقایان دارای کمر درد مزمن عبارت اند از:
- سن کمتر
- ابتلا کوتاه مدت به کمر درد
- وزن کمتر
- تحصیلات بالاتر
- بیکار بودن
- فعال بودن از لحاظ جسمی
- مرخصی استعلاجی کمتر
- پایین بودن میزان درد
- ناتوانی کمتر
- درآمد بالاتر خانواده
- کمتر بودن علائم افسردگی و اضطراب
- بهتر بودن عملکرد روانی و ذهنی
جهت دریافت مشاوره از دکتر طاهره هاشم به دایرکت اینستاگرام پیام دهید.
نتیجه گیری
بیماران مبتلا به کمردرد مزمن شیوع بالاتری از مشکلات جنسی را در مقایسه با افراد سالم گزارش کردند. توجه داشته باشید که درمان و مدیریت مشکلات جنسی باید در برنامه‌ی مراقبت‌های معمول بیماران مبتلا به کمر درد مزمن گنجانده شود.
منابع:
